Co to jest niedrożność kanalików łzowych?
Niedrożność kanalików łzowych może się ujawnić około 4.–6. tygodnia życia, gdy zaczyna się pełna produkcja łez.
Kanaliki łzowe są to małe „rureczki” odprowadzające łzy z oka do jamy nosa. W okresie płodowym kanaliki są zamknięte delikatną błoną, która powinna ulec przedarciu w okresie porodowym. U części dzieci kanaliki łzowe pozostają jednak zamknięte. Gdy zaczyna się prawidłowa produkcja łez (4.–6. tydzień życia), wskutek braku prawidłowej drogi odpływu dochodzi do łzawienia. Obserwuje się wówczas poziom łez utrzymujący się powyżej dolnej powieki oraz częste nawracające infekcje spojówek.
Początkowo leczenie niedrożności kanalików polega na jak najczęstszym masowaniu okolicy wewnętrznego kąta oka, co powinno przyspieszyć pęknięcie błonki zatykającej odpływ. Odpowiednią technikę masażu może pokazać pediatra lub okulista. W przypadku silnej infekcji ropnej spojówek – objawiającej się zaczerwienieniem oczu, obecnością dużej ilości wydzieliny ropnej i obrzękiem powiek – podaje się krople antybiotykowe.
Jeżeli pomimo prawidłowo wykonywanego masażu nie dochodzi do samoistnego udrożnienia, można rozważyć sondowanie kanalików łzowych. Jest to zabieg wykonywany przez okulistę, w znieczuleniu miejscowym (podaje się jedynie znieczulające krople do oczu), polegający na wprowadzeniu sondy („cienkiego drucika”) do kanalika łzowego w celu mechanicznego przebicia zamykającej go błony. Zabieg jest wykonywany ambulatoryjnie (nie wymaga pobytu w szpitalu) u dzieci między 4. a 8. miesiącem życia. Dziecko musi pozostawać w pozycji nieruchomej; jeżeli nie pozwala na to jego wiek i rozmiary, wyjątkowo zabieg przeprowadza się w krótkim znieczuleniu ogólnym. Moment podjęcia decyzji o wykonaniu sondowania jest nadal przedmiotem kontrowersji.
Według badań naukowych niedrożność ustępuje samoistnie u 50–90% dzieci do 6. miesiąca życia i 70% do 12. miesiąca życia. Można więc cierpliwie czekać na samoistne rozwiązanie problemu, szczególnie że jednorazowe sondowanie nie daje 100-procentową gwarancji sukcesu. Jeżeli niedrożność występuje u dziecka powyżej 1. roku życia, szanse na samoistne wyleczenie są dość małe. Decyzja o wykonaniu sondowania powinna być więc podjęta przez rodziców po szczegółowym omówieniu z lekarzem wszystkich za i przeciw.